39. İstanbul Film Festivali Ulusal Yarışma filmlerinden biri olan ”Bilmemek”, Leyla Yılmaz‘ın Bir Avuç Deniz (2011)’den 9 yıl sonra perdeye geri dönme vesilesi.
LGBTİQ+’nın Q’su (Questioning) yani henüz ”sorgulama” tarafı üzerinden bir okuma yaptırıyor film. Belki de bu bile değil, sadece kişisel alan üzerinden susma hakkını kullanmak isteyen biriyle de karşı karşıya olabiliriz. Bu konuda bile bir netlik sunmaması, meramıyla oldukça örtüşen bir unsur olmuş. Bilgiye ulaşmanın çok hızlı ve sonsuz yolu olduğu bir çağda yaşarken, uzun zamandır unuttuğumuz bir olguya, onu saklı tutma hakkına odaklanıyor film.
İzleyenlerin kolayca serbest çağrışımda bulunarak hatırlayacağı 2017 yapımı Andrey Zvyagintsev şaheseri Loveless ile, sorunlu ve iletişim kopukluğu yaşayan aile ve kaybolan çocuk unsurları üzerinden benzeştiği yerler var ama bu sefer çocuğun kaybolması tam olarak ihmalkarlıktan değil de daha çok aynısının laciverti olan linç kültürünün ağır basmasıyla vuku buluyor maalesef.
Tipik bir orta sınıf ailesi ve tek çocukları Umut üzerinden bir hikayeye konuk oluyoruz. Anne doktor olmasına ve geçimini sağlayacak ekonomik özgürlüğe sahip olmasına rağmen ataerkil bir evliliğin pençesinde kıvranan; baba ise dışarıda kedi ama evde kaplan kesilerek bu sorununu çözmeye çalışan, tabiri caizse rahatlamaya çalışan karikatürize maço bir karakter. Biricik oğulları Umut da, odasındaki ”minority” (azınlık) logosu gibi küçük detaylarla örülmeye çalışılan başarılı bir su topu oyuncusu ve bu sayede yurtdışındaki bir üniversiteden burs alma peşinde. Daha çok ailesinin isteği üzerine bu kariyeri seçmek zorunda olduğunu da filmin ortalarına doğru anlamaya başlıyoruz.
Böyle bir durumun içerisindeyken bir yandan da ezilenlerin, yardıma muhtaçların yanında olan, merhametli Umut’un adı takım arkadaşları arasında ”ibne’ye çıkıyor ve garip açıdan çekilmiş fotoğraflarla adeta kendini bir kumpasın içinde bulan karakterimizin, senelerdir her gün iç içe olduğu, yediği içtiği ayrı gitmeyen arkadaşlarıyla aynı ortamda bulunması dayanılmaz hale geliyor. Hatta takımdakilerin, şüphelendikleri ve hiçbir şekilde aslını öğrenemedikleri bu durumu koçlarına (Levent Üzümcü) taşıdıktan sonra da cevap alamaması, Umut ile koçu arasında dedikodu çıkmasına bile neden oluyor üzücü bir şekilde ve Umut’un sırra kadem basması da bu olaydan sonra gerçekleşiyor ve ipler kopuyor.
Tiyatro kökenli kadrosuyla oyunculuklarını oldukça başarılı bulduğumuz, hiçbir şekilde doğru-yanlış ya da hakikat-yalan üzerinden taraf seçtirmeye zorlamayan, zaten derdi de bu olmayan Bilmemek, klavye delikanlılığı arkasına sığınan linç kültürünün oldukça yaygınlaştığı günümüzde, biraz durup sakince nefes almamız ve her atacağımız adımdan ya da söyleyeceğimiz sözden önce birkaç kez düşünmemiz gerektiğini hatırlatıyor. Bilgiye bu kadar kolay ulaşabiliyor olmak, insanların özel hayatına rahatça müdahale edebileceğimiz anlamına gelmiyor. Birbirimizi yaftalamaktan ve psikolojik şiddete maruz bırakmaktan gelin vazgeçelim.
Selma ve Sinan, birbirinden kopmuş mutsuz bir çift. Tek bağları 17 yaşındaki oğulları, su topu oyuncusu Umut. Umut’un hayatı, eşcinsel olduğuna dair çıkan bir dedikoduyla sarsılır. Dedikodu hızla zorbalığa dönüşür. Umut takımdakilerin yargılayıcı sorularını yanıtlamayı reddeder. Onun bu kararlı tavrı hakkındaki yargıları keskinleştirir ve takımdan dışlanır. Linç dayanılmaz bir hale geldiğinde, Umut ortadan kaybolur. Selma ve Sinan oğullarını ararken, kendi kayboluşlarıyla yüzleşirler. Gündelik hayattaki cevapsız sorular, daha büyük sorular karşısında anlamsızlaşır. Selma ve Sinan, kaybettiklerini bulmak için nereye varacağını bilmedikleri bir arayışa başlarlar.
Yönetmen : Leyla Yılmaz Senaryo : Leyla Yılmaz Görüntü Yön. : Meryem Yavuz Kurgu : Osman Bayraktaroğlu Oyuncular : Senan Kara, Emir Özden, Yurdaer Okur Yapımcı : Leyla Yılmaz, Evren Parlar, Christopher Elsey Yapım : Fikri Görsel Sanatlar Dünya Hakları : Fikri Görsel Sanatlar
39. İstanbul Film Festivali Ulusal Yarışma incelemelerimiz:
Körleşme 51/100
Şair 57/100
Plaza 60/100
Bilmemek 71/100
Ceviz Ağacı 55/100
Uzak Ülke 41/100
Aşk, Büyü vs. 71/100